W ostatnich latach polskie środowisko akademickie stanęło w obliczu dużego wyzwania, które zagraża nie tylko przyszłości studentów, ale również stabilności i reputacji uczelni wyższych - zjawiska dropoutu. Jest to zjawisko przedwczesnego zakończenia edukacji, mogące dotknąć zarówno osób, które dopiero zaczynają studia, jak i tych, którzy decydują się na odejście po pierwszym, czy drugim semestrze, a czasem nawet na krótko przed obroną dyplomu. Termin ten również odnosi się do osób, które całkowicie zrezygnowały z nauki, jak i tych, które przerwały dany program studiów, by podjąć naukę na innym kierunku lub innej uczelni.

Uczelnie wyższe, które powinny być bastionem wiedzy i innowacji, stoją przed wyzwaniem utrzymania studentów na swoich programach. Wysokie wskaźniki dropoutu wpływają nie tylko na finanse instytucji, ale także na ich reputację oraz zdolność do przyciągania nowych kandydatów. W obliczu rosnącej konkurencji ze strony uczelni zagranicznych oraz alternatywnych form kształcenia, takich jak kursy online, problem ten staje się jeszcze bardziej dotkliwy dla uczelni.

Co kryje się za tym zjawiskiem?

Jakie są jego przyczyny i jakie konsekwencje niesie dla przyszłych pokoleń?

Jak można temu przeciwdziałać?

Skala problemu

Według badania przeprowadzonego przez Ośrodek Przetwarzania Informacji Państwowego Instytutu Badawczego (OPI PIB) w ciągu ostatniej dekady ponad 1,3 miliona studentów zrezygnowało ze studiów, co stanowi około 40% ogółu zapisanych na uczelnie w latach 2012-2020. Ten odsetek od lat nie maleje.

Tymczasem dane Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) świadczą o tym, że w innych krajach OECD poziom ten jest znacznie niższy - oscyluje w granicach 27-30%.

Zgodnie z agendą „Europa 2020”, głównymi celami strategicznymi są: zdobycie wyższego wykształcenia przez co najmniej 40% populacji w wieku 30-34 lat i obniżenie poziomu dropoutu poniej 10%. Aby osiągnąć ten cel, konieczne jest zmniejszenie poziomu dropoutu oraz zwiększenie liczby osób kończących studia wyższe.

Kto na tym traci?

Zjawisko to niesie ze sobą negatywne skutki zarówno dla studentów, jak i dla uczelni. Wysoki odsetek rezygnacji z nauki nie tylko podważa zaufanie do systemu szkolnictwa wyższego, ale także prowadzi do marnotrawstwa zasobów edukacyjnych i utraty talentów. Uczelnie publiczne oraz niepubliczne odczuwają skutki tego zjawiska, które mogą przekładać się na ich finanse oraz wizerunek. Natomiast dla studentów często oznacza to zwątpienie we własne umiejętności i poczucie straty czasu, często również pieniędzy. Ponadto, warto zwrócić uwagę na zjawisko przedwczesnego „przejmowania” młodych studentów przez firmy. Kuszeni wynagrodzeniem i atrakcyjnymi benefitami studenci często decydują się na porzucenie studiów, nawet tuż przed ich ukończeniem. Być może nie myślą wtedy o tym, że brak dyplomu i odpowiednich kwalifikacji odbije się na ich dalszej karierze, blokując ją w którymś momencie lub nawet uniemożliwiając dalszy awans.

Najczęstsze przyczyny przerywania studiów

Zjawisko dropoutu wynika z wielu złożonych przyczyn, na które często nie zwracamy uwagi. Eksperci z Laboratorium Analiz Statystycznych OPI PIB w swoim badaniu podzielili przyczyny, które stoją za tym zjawiskiem na dwie grupy: instytucjonalne i indywidualne.

Czynniki instytucjonalne obejmują m.in.:

• Brak praktycznego podejścia do nauki
  Młodzi ludzie często oczekują, że studia przygotują ich do pracy i dostarczą niezbędnych umiejętności zawodowych. Niestety, zderzają się z nadmiarem teorii i niedoborem zajęć praktycznych, co prowadzi do rozczarowania i sprzyja rezygnacji ze studiów, zwłaszcza w pierwszym roku, kiedy dochodzi aż do 66% rezygnacji ze studiów (według badań Pracowni Ewaluacji Jakości Kształcenia UW).

• Brak elastyczności programów
  Narzucanie sztywnych planów zajęć i ograniczona oferta ciekawych, zgodnych ze światowmi trendami, specjalizacji prowadzą do frustracji studentów, którzy czują się pozbawieni wpływu na swoją edukację. To obniża ich motywację i sprawia, że nie dostrzegają postępów w zdobywaniu umiejętności, co może skłonić ich do rezygnacji ze studiów z powodu braku widocznych korzyści.

Czynniki indywidualne to:

• Brak zainteresowania przedmiotem
  Nietrafiony wybór kierunku studiów i brak wiedzy o realiach akademickich często prowadzą do frustracji wśród studentów. Wiele absolwentów szkół średnich podejmuje decyzje pod presją otoczenia, bez dokładnej analizy swoich oczekiwań, co skutkuje niezadowoleniem z wybranej ścieżki już na pierwszym roku.
• Zderzenie oczekiwań z rzeczywistością
  Młodzi ludzie często mają wyidealizowane wyobrażenia o studiowaniu, które zderzają się z rzeczywistością, gdy napotykają trudne przedmioty i wymagających wykładowców. To prowadzi do niezadowolenia i obniżenia wyników w nauce. Natomiast niektórzy studenci, oceniając poziom kształcenia jako zbyt niski, tracą motywację i czują, że marnują czas. W efekcie jedni rezygnują z nauki, a inni zmieniają uczelnie w poszukiwaniu lepszej jakości edukacji.
• Bariera finansowa
  Studenci często borykają się z problemami finansowymi, które mogą wpływać na ich decyzję o rezygnacji ze studiów. Koszty związane z wynajmem mieszkania, materiałami dydaktycznymi czy codziennymi wydatkami bywają przytłaczające, szczególnie dla osób, które nie mogą liczyć na wsparcie rodziny. Wysokie koszty życia oraz ograniczone możliwości podjęcia pracy podczas studiów powodują, że niektórzy studenci rezygnują z nauki, szukając alternatywnego źródła dochodu, co często prowadzi do porzucenia edukacji na rzecz pracy zawodowej.

Dropout wśród studentów to efekt złożonych problemów - od niedopasowanych programów studiów po zderzenie wyobrażeń z rzeczywistością akademicką lub problemy finansowe. Wielu studentów czuje się zagubionych, gdy brakuje im praktycznych narzędzi do rozwoju i samokształcenia na uczelni, które ograniczają ich możliwości. Kluczem do zmniejszenia tego zjawiska jest wprowadzenie bardziej elastycznych, angażujących form edukacji, które odpowiadają na realne potrzeby młodych ludzi. Ale jak to zrobić w prosty, szybki i efektywny sposób?

Innowacje edukacyjne w odpowiedzi na dropout

W obliczu rosnących wyzwań związanych z utrzymaniem studentów, uczelnie stoją przed szansą wprowadzenia rozwiązań, które wzmocnią zaangażowanie młodych ludzi i lepiej odpowiadają na ich oczekiwania. Dostosowanie oferty dydaktycznej do zmieniających się potrzeb studentów może stać się kluczowym czynnikiem, który nie tylko zwiększy ich motywację, ale także wesprze w osiąganiu sukcesów zawodowych. Wprowadzenie nowych narzędzi edukacyjnych, które oferują praktyczne umiejętności, większą elastyczność i mierzalne efekty nauki, daje studentom możliwość lepszego przygotowania się do wyzwań zawodowych, przy jednoczesnym zachowaniu pełnej wartości tradycyjnego wykształcenia.

Takie podejście nie tylko ułatwi utrzymanie studentów na uczelni, ale także pozwoli im szybciej zobaczyć efekty swojej nauki, co ma istotny wpływ na ich motywację i satysfakcję. Dzięki temu uczelnie mogą skutecznie przyciągać nowych kandydatów oraz wspierać obecnych studentów na każdym etapie ich edukacyjnej ścieżki.

Mikropoświadczenia - klucz do ograniczenia dropoutu

Mikropoświadczenia stają się jednym z najskuteczniejszych narzędzi, które uczelnie mogą wdrożyć, aby przeciwdziałać zjawisku dropoutu. Właśnie te konkretne certyfikaty oferują studentom realną wartość na każdym etapie edukacji, pokazują postępy i mogą pomóc zminimalizować frustrację wynikającą z braku elastyczności i praktycznych umiejętności.

Dlaczego mikropoświadczenia mogą zredukować dropout?

• Praktyczne umiejętności na wyciągnięcie ręki
  Studenci nie muszą czekać na zakończenie całego cyklu studiów, by zobaczyć realne efekty nauki. Mikropoświadczenia pozwalają im zdobywać konkretne, cenione na rynku pracy umiejętności już podczas studiów, co motywuje do dalszego rozwoju.
• Elastyczność i dopasowanie do indywidualnych potrzeb
  Programy oparte na mikropoświadczeniach mogą być dostosowane do różnych ścieżek edukacyjnych, co pozwala studentom na większą kontrolę nad swoją nauką. Jest to rozwiązanie idealne dla osób, które chcą rozwijać się w swoim tempie i w interesujących ich dziedzinach.
• Większa motywacja i zaangażowanie
  Krótkie, jasno zdefiniowane cele edukacyjne związane z mikropoświadczeniami pomagają studentom utrzymać motywację. Każdy certyfikat jest małym krokiem do większego celu, co zmniejsza ryzyko wypalenia i zwiększa satysfakcję z nauki.
• Szybkość implementacji
  Mikropoświadczenia można szybko i skutecznie wdrożyć, integrując je z istniejącymi programami studiów, bez konieczności wprowadzania rewolucji w całym systemie kształcenia. Ich elastyczność pozwala na łatwe dostosowanie do różnych kierunków, co przyspiesza proces implementacji i umożliwia uczelniom szybkie reagowanie na potrzeby studentów.

Wprowadzenie mikropoświadczeń to nie tylko krok w stronę bardziej nowoczesnego i elastycznego kształcenia, ale także realna szansa na zmniejszenie dropoutu, przyciągnięcie nowych studentów i zwiększenie konkurencyjności uczelni.

Jaka jest przyszłość edukacji?

Problem dropoutu to nie tylko problem studentów, ale również poważne zagrożenie dla całego systemu edukacji i gospodarki. Wysokie wskaźniki rezygnacji ze studiów prowadzą do marnotrawstwa publicznych funduszy i utraty cennych talentów, co wpływa niekorzystnie na naszą przyszłość. Dlatego kluczowe staje się podjęcie zdecydowanych działań, które zredukują to niepokojące zjawisko.

Mikropoświadczenia są idealnym rozwiązaniem w obliczu tego probelmu, dostarczając elastycznych i praktycznych form edukacji, które szybko można dostosować do dynamicznie zmieniających się potrzeb rynku pracy.

‍Dzięki nim uczelnie mają szansę stworzyć bardziej angażujące, przejrzyste i efektywne ścieżki kształcenia, które nie tylko przyciągną studentów, ale także wesprą ich w osiąganiu sukcesów zawodowych. To innowacyjne podejście może stać się kluczem do ograniczenia dropoutu na uczelniach, umożliwiając młodym ludziom rozwój w środowisku sprzyjającym ich ambicjom i potrzebom.